Geldi: Zeytinlikler Fatih Altaylı'nın Radarına Girdi
İklim değişikliklerinin dünyada da zeytin rekoltesini düşürmesi, Türkiye'ye gözlerin çevrilmesine neden olurken, dün gelen ihracat yasağı kararıyla bugün de Fatih Altaylı konuya değinmeden geçemedi.
Ticaret Bakanlığı, dün (1 Ağustos 2023) itibarıyla "dökme" ve "varilli" zeytinyağı ihracatına yasak getirmişti.
Yasak kararının ihracatçılara sözlü olarak tebliğ edildiği, Ticaret Bakanlığı yetkililerinin sabah saatlerinde Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçı Birlikleri yetkililerini arayarak, 1 Ağustos-31 Ekim tarihleri arasında dökme ve varili zeytinyağı ihracatının yasaklandığını açıkladığı belirtildi. İhracat beyannamesi düzenlenmemesi gerektiğinin sözlü olarak bildirildiği ve resmi yazının ardından geleceği belirtildi.
Ticaret Bakanlığı, günün ilerleyen saatlerinde basın açıklaması yaptı.
Açıklamada, “Dünyada azalan zeytinyağı rekoltesinin sebep olduğu artan dış talep ve dünya fiyatları sebebiyle önemli ölçüde yükselen dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının yurt içi tüketici fiyatlarına olan olumsuz etkisinin devam ettiği', Bakanlığın bu şartlar altında yeniden bir değerlendirme yaparak, önümüzdeki zeytinyağı hasat döneminin başlangıcı olan 1 Kasım 2023'e kadar, dökme veya varilli zeytinyağı ihracatına yönelik olarak ilave tedbirler yürürlüğe koyduğu belirtildi.
İspanya ve İtalya'da kuraklıklar bu ülkelerin üstünlüğü kaptırmamak adına Türkiye'ye yönelerek taleplerinin artmasıyla içeride de artan fiyatların ihracat yasağında etkili olduğu savunuldu
Ekonomim'de tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım'ın detaylandırdığı ihracat yasağında, Uluslararası Zeytin Konseyi (UZK) verilerine göre, Avrupa’da yaşanan kuraklık nedeniyle, İspanya ve İtalya başta olmak üzere dünyada zeytinyağı üretiminin 2022/2023 sezonunda yüzde 20 oranında azaldı. Türkiye’deyse üretim yüzde 62 oranında arttı.
Açıklamada, 'Dünya zeytinyağı üretimindeki azalmaya paralel olarak dünya zeytinyağı fiyatları da artış göstermekte olup, Haziran 2023 itibariyle üretici/borsa fiyatları bir önceki yılın aynı dönemine göre Türkiye’de yüzde 102, İspanya’da yüzde 84, İtalya’da yüzde 58 ve Yunanistan’da yüzde 72 oranında arttığı belirtildi.
İhracatımızın da bir önceki sezonun aynı dönemine göre İspanya’ya 21 kat, İtalya’ya ise 44 kat arttığı vurgulandı.
İhracata son 3 yılda 3 kez ve bir kere de fon getirildiği hatırlatılırken, 22 yıl önce Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın 25 Aralık 2001'de aldığı kararla dökme zeytinyağı ihracatı 31 Ekim 2002 tarihine kadar yasaklamış, 2021 yılında da yasak getirilmişti. son olarak Tarım ve Orman Bakanlığı’nın talebi üzerine gıda arz güvenliğini sağlamak için 2022 Mart ayında yasak getirildi. Bu yasak 7 Temmuz 2022'de kaldırılmıştı.
Yakın zamanda da (19 Temmuz 2023) dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına litre başı 20 cent karşılığı TL kadar fon kesintisi getirilmişti.
Zeytinyağı ihracatına getirilen yasak, ihracatçıları şok ederken, kararın aniden alınmasıyla hem pazar hem de prestij kaybedildiğini söylediler.
Yakın zamanda zeytin üreticilerinin isyanını ve dünyadaki iklim değişikliklerinin etkilerini ele almıştık.(onedio.com)