Atatürk’ün talimatıyla 1925 yılında havacılık sanayisini kurmak; askerî, sivil, sportif ve turistik havacılığın gelişmesini sağlamak hedefiyle açılan Türk Hava Kurumu (THK) orman yangınlarında iktidar tarafından atıl bırakılmaya çalışılmasıyla gündemdeydi. Son olarak Datça yangınında faal olan THK uçaklarının kullanılabilir olduğu ortaya çıkmış oldu. THK yöneticilerinin "İktidar THK'yı bitirmek istiyor" yorumları henüz tazeyken bu kez de Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) harekete geçti.
Sözcü'den Yusuf Demir'in haberine göre, SGK, prim alacaklarını tahsil edemediği Türk Hava Kurumu ve THK Üniversitesi’ne haciz kararı aldırdı ve tüm hesaplarına bloke koydurdu. Karar, THK Genel Merkezi çalışanlarının temmuz ayı maaşları ödendikten birkaç saat sonra uygulandı.
Maaşların yüzde 40’ı ödenebildi
THK Üniversitesi öğretim üyesi ve çalışanlarının maaşlarının ise arife günü yüzde 40’ı ödenebildi. THK’nın 81 ildeki tüm il ve ilçe şubelerinin de hesaplarının bloke edildiği öğrenildi. Şubelerin bir süredir hacizler nedeniyle hesaplarına para yatıramaz hale geldiği belirtiliyor.
THK ve SGK’dan resmi bir açıklama yapılmazken, THK Genel Merkezi’nin 26 milyon TL ve THK Üniversitesi’nin 85 milyon TL prim borcu olduğu kaydedildi. Üniversite’nin kurulduğu 2011 yılından bu yana neredeyse hiç prim ödemediği belirtiliyor.
THK personeli gelecek ay maaşlarını alamamaktan endişe ediyor. Blokenin kaldırılması için THK Kayyum Heyeti Başkanı Abdullah Kaya’nın, SGK Yönetim Kurulu Başkan Cevdet Ceylan’la çözüm için temasta olduğu ancak henüz bir çözüm bulunamadığı öğrenildi.
Ne olmuştu?
Türk Hava Kurumu’nu yönetmek üzere 2019 yılında atanan AKP’li eski bakan Kayyum Heyeti Başkanı Cenap Aşcı, 2020 yılı sonunda yaptığı açıklamada, kurumun 10 bankaya olan toplam 1,5 milyar lira borcu ile vergi ve Sosyal Sigortalar Kurumu’na 200 milyon liralık borcunun yapılandırıldığını duyurmuştu.
Geçtiğimiz yıl istifa eden Kayyum Heyeti Bakanı Cenap Aşçı şu açıklamayı yapmıştı. “Bankalara olan borçlar 2 yıl ödemesiz, 8 yılda ödenmek üzere yüzde 7 faizle yapılandırıldı. İlk ödememiz 2023 yılının ocak ayında başlayacak. Ödemenin olmayacağı 2 yılda sermaye ve yatırım için ihtiyaçlarımızı gidereceğiz, Kurumun faaliyetlerini yeniden canlandıracağız.” THK’nın gelecek yıl başlayacak bu ödemeleri yapması da imkansız görünüyor.
Yaklaşık 100 milyon liralık alacağı için THK’nın hesaplarına bloke koyduran SGK’nın, 2021 Faaliyet raporunda tüm faaliyet alacakları toplamı 305.9 milyar TL görünüyor.
THK’ya en büyük darbe 2013 yılında mevzuatta yapılan değişiklikle yapılmıştı. İçişleri Bakanlığı yönetmelikle THK’nın kurban derisi toplama konusundaki tekel yetkisini kaldırdı. THK öne önemli gelir kaynaklarından birini böylece kaybetti.
Ardından ikinci büyük darbe, THK’nın en büyük gelir kaynaklarından biri olan yangın söndürme uçaklarıyla geldi. AKP iktidarı yıllarca hem Türkiye’de hem yurtdışında başarıyla çalışan THK’ya ait CL-215 ve Dromader uçaklarını devre dışı bıraktı. Yerli ve milli uçaklar Etimesgut’ta yerde tutulurken, yurtdışından kiralanan uçaklara milyarlarca ödeme yapıldı. Sadece 2021 yılında 1.2 milyar TL yangın söndürme uçağı kirası ödendi.
