AYSEL YÜCEL
Merkez Bankası’nın faiz kararı, otomotiv piyasasında beklentileri karşılamadı. Ancak yine de iki yıl sonra faizlerde ilk kez bir artışa gidilmesini rasyonel ekonomiye dönüşün ilk adımı olarak kıymetli bulan otomotivcilerin gözü şimdi BDDK ve bankalarda. Sadece otomotivciler değil, araç almayı düşünen birçok tüketici bir süredir erişmekte büyük zorluk yaşadıkları kredi musluklarının yeniden açılmasını istiyor.
Merkez Bankası (TCMB), bir süredir heyecanla beklenen faiz kararını açıkladı. MB, politika faizini 650 baz puan artırarak yüzde 15’e çıkardı. Böylece Mart 2021’den bu yana ilk kez faizde artış gerçekleşmiş oldu. Ancak faiz artış oranı piyasa beklentilerinin altında kaldı. Ağırlıklı beklenti politika faizinin yüzde 20 ile 25 arasında bir noktaya yükselmesi yönündeydi.
Peki, faizdeki bu artış, bir süredir rekor üstüne rekor kıran otomotiv satışlarına nasıl yansıyacak? Fiyatlarda artış ya da azalma söz konusu olacak mı? Faiz kararı sonrası kurdaki hareketlilik piyasaya nasıl yansıyacak? Faiz artışı krediye erişimin önünü açacak mı? Otomobil yatırım aracı olamaya devam edecek mi? Otomotiv sektörünün önde gelen yetkilileri, merak edilen soruları EKONOMİ’ye değerlendirdi.
Honda/Bülent Kılıçer:
Kurun seyri belirleyici olacak
Honda Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer, TCMB’nin kararının otomobil piyasasına sınırlı da olsa etki yapmasını beklediklerini ifade ederek, “Krediye erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle satışlarda nakit alım çok artmıştı. Faiz oranlarının yükselmesi kredi oranlarını artıracaktır ama önemli olan kur. Kurda faiz kararı sonrası hareketlilik arttı. Öte yandan MB’nin açıklamaları da belirleyici olacak. Eğer yapısal uzun dönemli öngörülebilir bir planla devam ederse bu kura pozitif yansır. En azından fiyat baskısından kurtuluruz” dedi.
Doğuş Otomotiv/Ali Bilaloğlu:
Otomobil yatırım cazibesini kaybedecek
Doğuş Otomotiv İcra Kurulu ve Yönetim Kurulu Başkanı Ali Bilaloğlu: “Finansal yatırımların getirisi enflasyonun üzerinde olmadığı sürece, tüketici bütçesine göre değişmekle birlikte parasını menkul ve gayrimenkule yatırır. Faizin yüzde 15’e çıkması doğru yönde bir adım. Ancak reel faiz halen negatif. Bu parasal sıkılaştırma politikası devam edecek ve nihayetinde otomotiv yatırım aracı olarak cazibesini kaybedecek” açıklamasını yaptı.
Anadolu Isuzu/ Tuğrul Arıkan:
Önemli olan likidite imkanı
Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, “MB’nin enflasyonu düşürmeyi hedef alan kararlı açıklaması çok değerli. Bu anlamda faiz yükselme trendinin başlaması iyi, ama daha yolumuz olduğu anlaşılıyor. Ticari araç segmentinde talebe çok önemli etki beklemiyoruz. Şu anda önemli olan piyasada likidite imkanının açılması.”
Citroen/ Selen Alkım:
Piyasa tepkilerini takipteyiz
Citroen Türkiye Genel Müdürü Selen Alkım, “Otomobilde güçlü talep devam ediyor, piyasa tepkilerini takip ediyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
“Kur artışının fiyata yansıması kaçınılmaz”
Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gülan: Politika faizinin beklentilerin altında kalması halinde kurlara bir baskı olacağı belliydi. Kademeli bir geçiş de zaten bekleniyordu. Kurlara baskı geldiği zaman fiyatlar anında yükseliyor. ÖTV çarpanıyla daha da yükselecek. Piyasada bir de sürekli basın açıklaması ticaret bakanlığının oralarda da bir stres söz konusu. Yani çok rahat bir döneme girmeyeceğiz. Hala araç bulunurluğu sorunu devam ediyor. Piyasada araç çok bollaşmadı. Fiyatlar geri gelmedi. Öte yandan bankaların taşıt kredileri konusunda atacağı adımlarda piyasada belirleyici olacak. O nedenle kesin yorumlar için biraz daha beklemek gerekiyor.
“BDDK’nın atacağı adımlar önemli”
Oto Merkezi CEO’su Muhammed Karakaş: Uzun süredir beklenen faiz kararının sonuçlanması ile birlikte rasyonel ekonomiye dönüşün sinyalleri verildi, merkez bankasının açıklaması piyasada olumlu etki yaptı. Bayram sonrası süratle yükselen sıfır otomobil fiyatlarında ve buna paralel yüzde 4-5 artış yaşanan ikinci elde bu karar sonrası, tüketicinin en büyük beklentisi BDDK’nın alacağı kararlara bağlı. BDDK son dönemde kredilerde kısıtlamaya gitmişti. Vadelerin 48 aya çıkarılması, bankaların özellikle kredi kanallarını açması kredi vermede esnek tavır içerisine dönmesi, peşinatların düşük tutulması gibi tüketicinin alım gücüne ve kararına yönelik adımların atılmasını bekliyoruz. Bunun yanında bankaların son üç aydır sıkıştırdığı kredi taleplerinin önünü açması, hem ticari hem bireysel kredi tarafında piyasaların önünü açacak.”
“Azalan ilan sayısında artış beklemiyoruz”
Cardata CEO’su Hüsamettin Yalçın: İkinci el piyasasında aracını satmak isteyen bazı tüketiciler, dövizdeki artışın devam edeceği öngörüsüyle bekleme moduna geçmişti. Cardata’nın verilerine göre online satış sitelerinde son bir ayda otomobil ilanların sayısı yaklaşık yüzde 5 azaldı. Bu karar sonrası ilan sayılarında artış beklemiyoruz. Beklentilerin altında kalan politika faizindeki artış oranının piyasaya sınırlı etki yapacağını düşünüyoruz. İkinci elde sezonsal olarak fiyatlar bir miktar geri gelebilir ama temmuzda yine artar.
“Dağ fare doğurdu”
EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin: Sektöre pek bir etkisi olmaz. Çünkü beklentileri karşılayan bir artmış çıkmadı ortaya. Bu şartlarda kurda bir değişim olmadığı gibi reelde zaten 45-55 bandına oturan kredi faizlerini de etkilemez. Biraz ‘dağ fare doğurdu’ dersek yanlış olmaz. Bundan sonra faiz yükseltme beklentileri daha da artacak. Hala talep diri ve arz karşılamakta zorlanıyor. Bir süre daha bu rutin devam edecek. Pazar aynı rutininde bir süre daha gidecek görünüyor.
Bankacılar taşıt kredisi için MB’nin yolu açmasını bekliyor
EKONOMİ’ye konuşan taşıt kredileri konusunda uzman bir banka yöneticisi, MB’nin faiz artışının kredilere etkisini şöyle değerlendirdi: Politika faizinde 650 baz puanla sınırlı kalan artışın piyasaya çok etkisi olacağını düşünmüyoruz. Taşıt kredileri şu anda yüzde 3,5 ila yüzde 4 arasında. Faiz tarafında bir miktar gevşesek bile önemli olan MB’nin bankalara göndereceği talimat. MB’nin bize yol açması lazım. Merkez Bankası gönderiyor bize o tebliğleri. Yüzde 3 menkul kıymet sınırı var bireyselde. O nedenle. Büyümeler oldukça dar. Bireysel kredide haftalık 185 milyon TL civarında bir büyüme var. Bu rakamın normalde 800-900 milyon TL sevilerinde olması lazımdı. Eskiden yani haftalık 8-9 kat daha fazla büyüme vardı.
Kaynak: www.ekonomim.com