Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında imzalanan enerji ve doğal kaynaklar alanında strateji ortaklık çerçeve anlaşması, 19 Temmuz 2023 tarihinde TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Ancak, anlaşmanın içeriği, Türkiye'nin enerji sektörüne yönelik büyük bir adım olmasına rağmen, bazı maddeler eleştirilere neden oluyor.
Anlaşma, BAE'li şirketlere Türkiye'de nükleer, rüzgar ve güneş enerjisi alanlarında toplamda 24 bin 500 MW büyüklüğünde yatırım yapma hakkı tanıyor. Ancak, eleştiriler, anlaşmanın Türkiye'nin egemenlik haklarına zarar verebileceği ve BAE şirketlerine ayrıcalıklı imtiyazlar sağlayabileceği yönünde yoğunlaşıyor.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı Yunus Yener, anlaşmanın BAE şirketlerine tanınan öncelikli hakların Türkiye'nin egemenlik haklarını ihlal ettiğini belirterek, "Doğal kaynaklarımızın ve elektrik üretim imtiyazının başka bir ülkenin şirketlerine sunulması kabul edilemez" dedi.
Anlaşmaya göre, BAE şirketleri, Türkiye'de önerilen projeleri inceleyecek ve kârlı bulmaları durumunda finansman temin etme vaadi karşılığında projelerin öncelikli olarak kendilerine tahsis edileceği bir süreç işleyecek. Bu durum, diğer şirketlerin erişimini kısıtlayarak BAE'ye haksız bir avantaj sağlayabilir.
CHP Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz ise anlaşmayı "AKP tarafından BAE’ye Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde rant alanları oluşturulmak istenilmesi" olarak değerlendirerek, "Söz konusu anlaşma, siyaseten kapitülasyon olarak nitelendirilmektedir" şeklinde açıklamada bulundu.
Anlaşma, 18 milyar dolarlık yatırım değeri taşıyor ve Türkiye'de enerji sektöründe önemli bir dönüşümü beraberinde getirebilecek potansiyele sahip. Ancak, içeriğindeki belirli maddeler, siyasi çevrelerde ve uzmanlar arasında endişe yaratıyor.
Eleştiriler, anlaşmanın TBMM tarafından onaylanması sürecinde dikkatle ele alınması gerektiğini vurguluyor.
Anlaşma 10 yıl yürürlükte kalacak, 3 ay önceden bildirim yapılmazsa 3’er yıllık süreler halinde otomatik uzatılacak.
