Sigara ve alkoldeki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tutarı, yasa gereği her altı ayda bir Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) kadar artırılmaktadır.
Temmuz ayından bu yana yüzde 14 artan ÜFE'nin yılın son altı ayını en az yüzde 16 artışla tamamlaması beklenmektedir. KDV oranının yüzde 2 artırılarak yüzde 20'ye çıkarılmasının ardından 5 lira zamlanan sigaralar, yılbaşından itibaren otomatik artışla birlikte en az 52 liraya satılması gerekecek.
Sigaradan alınan üç ayrı vergi bulunmaktadır. Şu anda dal başına 1,1114 lira (paket başına 22,22 lira) olan asgari maktu vergi bulunmaktadır. Ayrıca paket başına alınan maktu vergi de 1,1043 lira olarak belirlenmiştir. Bunun yanı sıra yüzde 63'lük nispi vergi tutarı bulunmaktadır.
Temmuz ayından bu yana ÜFE'nin yüzde 14 artması beklenirken, aralık ayında en az yüzde 16 artış yaşanması öngörülmektedir. Bu durumda paket başına asgari maktu vergi 25,78 lira ve maktu vergi 1,28 lira olacak. Böylece bir paket sigaradan alınan ÖTV en az 27 lira 6 kuruşa yükselecek.
Ancak sigaranın vergisinde bir şart daha var, bu rakamın satış fiyatının yüzde 63'ünden daha az olmaması gerekiyor. Bu durumda sigaradan alınacak ÖTV 42,96 liraya çıkacak. Yüzde 20'ye yükselen KDV de dikkate alındığında, bir paket sigaranın üretici maliyeti yansıtmadan satılabilmesi için en az 51,5 liraya satılması gerekecek.
Piyasada en ucuz sigara şu anda 45 liraya satılıyor, ancak bu artışlarla birlikte fiyatların 60-65 lirayı aşması muhtemel görünüyor. Bu durum özellikle düşük gelir gruplarının kaçak alkol ve sigaraya yönelmesine neden olabilmektedir.
Geçtiğimiz haziran ayında tütün şirketleri, Türkiye'deki sigara pazarının yüzde 28'inin kaçak olduğunu açıklamıştı. Bu kaçak oranına göre devletin vergi kaybının 70 milyar liraya ulaştığı tahmin edilmektedir. Sigara üreticilerine göre, sigara fiyatlarındaki vergi ve maliyet kaynaklı artışlar kaçak sigara kullanımını artırmaktadır.
Sigaradaki vergi yükü yüzde 82.5 seviyesindedir. Vergideki değişiklikler, hem kaçak kullanıma hem de tüketicilere doğrudan etki etmektedir.
Tütün ürünlerinin enflasyona etkisi yüzde 3.5 civarındadır. Sigarada yüzde 82.5 olan vergi oranı ve vergi sistemi nedeniyle üreticiler, 1 liralık bir maliyet artışını 7.5 liralık fiyat artışı ile dengelemek zorundadır.
Bu durum, düşük fiyatlı ürünlerin fiyatlarının, yüksek fiyatlı ürünlere göre daha fazla etkilenmesine neden olmaktadır. Vergi artışları ve maliyetler nedeniyle artmak zorunda olan sigara fiyatları, düşük gelirli kesimi etkileyerek, kaçak sigara ve tütün kullanımını teşvik edebilir.(habertürk)
