Milyonlarca vatandaşın ortak sorunu ev ve kira fiyatları olmaya devam ediyor. Artan fiyatlar ve yüksek faiz oranları nedeniyle ihtiyaç sahipleri konuta erişemiyor ve ev sahibi olma oranı düşüyor. Ancak günümüzde ev sahibi olmak gibi kiracı olmak da aileler için bir zorluk teşkil etmektedir. Ancak araştırmalara ve raporlara göre son zamanlarda evde durum değişti. Fiyat ve kira artışları devam etse de hızlarının ciddi oranda yavaşladığını belirtmekte fayda var.
İŞTE KİRA VE EMLAK PİYASASINDA SON DURUM
FİYATLAR NE KADAR ARTTI?
-Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) dün ekim ayı emlak fiyat endeksini açıkladı. Fiyatlar ülke genelinde aylık %3,8, yıllık ise %86,5 arttı. Aylık artış son 5 ayın en düşük, yıllık artış ise son 21 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Geçen yıl ekim ayında yıllık artış 188,2 olarak açıklanmıştı.
-İstanbul'da aylık artış yüzde 2,89, yıllık artış ise yüzde 74,45 oldu. Böylece aylık oranda son 5 ayın en düşük seviyesi, yıllık oranda ise son 22 ayın en düşük seviyesi kaydedildi. Geçen yılın ekim ayında mega kentin yıllık büyümesi %205'e yaklaştı.
-Yavaşlama fiyatların uygun olduğu anlamına gelmez. Ülke genelinde metrekare başına ortalama fiyat 30 bin lirayı, yani 100 metrekarelik bir evin ortalama fiyatı 3 milyon lirayı aşıyor. İstanbul'da metrekare fiyatı 44 bin 386 lira. Ortalama metrekare fiyatı Ankara'da yıllık yüzde 101,5 artışla 23 bin 303 lira, İzmir'de ise yüzde 80,1 artışla 34 bin 774 lira olarak açıklandı.
Konutta olduğu gibi kira artış hızı da düşüyor. Hatta sayılarda çok sınırlı da olsa bir düşüş var. Gayrimenkul derecelendirme platformu Endeksa'nın verilerine göre Türkiye'de kiraların aylık değişimi Eylül'de yüzde 1,42, Ekim'de yüzde 0,22, Kasım'da ise yüzde 0,81 oldu. Geçen yıla baktığımızda aylık artış yüzde 14’e kadar çıktı.
-İstanbul'da kiralarda ekim ayında yüzde 1'lik düşüşle üç yıl aradan sonra ilk kez düşüş görüldü. Kasım ayında aylık %1'lik bir düşüş yaşandı. Geçen yıla göre bu oran yüzde 8'e yükseldi.
-Yoğun göç alan, konut fiyatları ve kiraların en hızlı arttığı Ankara'da da gözle görülür bir yavaşlama, hatta gerileme yaşandı. Endeksa raporuna göre kiralar Ekim'de yüzde 0,59, Kasım'da ise yüzde 1,63 azaldı. Kentte son bir yılda kaydedilen aylık artışları dikkate aldığımızda özellikle depremden sonra yüzde 21'lere ulaştığı tahmin ediliyor.
-İzmir'de kiralar istikrarlı. Kentte son bir yılda aylık yüzde 12'ye varan kira artışları görülürken, son üç ayda aylık artışlar yüzde 1,5 ile 2 arasında kaldı.
HIZ KAYBININ NEDENLERİ
İstanbul Gayrimenkul Değerleme (İGD) Yönetici Ortağı Dr. Ahmet Büyükduman, durgun piyasayla ilgili şunları söyledi:
-Geçmişte fiyatlar enflasyonun çok üzerinde arttı. Şimdi ortalama bir geri dönüşe doğru gidiyor. Bunu "hızlı koşan atın yorulup dinlenmesi" olarak görebiliriz. Artan fiyatlar ve yüksek kredi faizleri nedeniyle konuta erişim zorlaştı ve talep azaldı. Bu da fiyatlara yansıdı.
-Kiraların düşmediğini, durağanlaştığını söyleyebilirsiniz. Yabancı sayısının azalması, günlük kiraların düzenlenmesi ve büyük şehirlerden ters yönde göç hareketi etkili oldu. Bunlar bir ölçüde teklifi destekledi. Artış hızı yavaşladı. (hürriyet)
