Yeni Zelanda'da 2008'den sonra doğan kişilerin sigara içmesini tamamıyla yasaklayan tütün yasası yürürlüğe girdi.
Wellington yönetimi, parlamentodan geçen yasa ile gençlerin sigara satın almasına ömür boyu yasak getirdi.
Yasaya göre 1 Ocak 2009 ve sonrasında doğan kişilere tütün satılamayacak ve sigara satın alma yaşı da giderek yükselecek.
Teorik olarak, bundan 50 yıl sonra bir paket sigara satın almak isteyen birinin en az 63 yaşında olduğunu kantlaması gerekecek.
O zamana kadar sigara alışkanlığının ortadan kalkacağını uman sağlık yetkilileri, Yeni Zelanda'yı 2025'e kadar sigara kullanımının tarihe karıştığı bir ülke haline getirmeyi hedefliyor.
Yürürlüğe giren yasa ile tütün satma hakkı olan perakendeci sayısı yaklaşık 6 binden 600'e düşerken tütündeki izin verilen nikotin miktarı da azaltılıyor.
Sağlık Bakan Yardımcısı Dr. Ayesha Verrall Parlamento'da milletvekillerine yaptığı açıklamada, "Kullananların yarısını öldüren bir ürünün satılmasına izin vermek için iyi bir neden yok" dedi.
Verrall, tasarının nesiller arası bir değişim yaratacağını ve sağlık sisteminin kanser, kalp krizi ve felç gibi sigaranın neden olduğu hastalıkları tedavi etmek zorunda kalmayarak milyarlarca dolar tasarruf edeceğini söyledi.
Yeni Zelanda'da şu anda sadece 18 yaş üstündeki bireyler sigara satın alabiliyor. Paketler üzerinde marka bulundurulmasına izin verilmezken, sağlık uyarılarının yapılması zorunlu tutuluyor.
Ülkede ayrıca son dönemde sigara ürünlerine ağır vergi zamları da uygulanmış durumda.
Karaborsa tehlikesi
76'ya karşı 43 oyla kabul edilen yasaya özgürlükçü ACT partisi karşı kampanya yürütmüştü. Ülkedeki sigara satılan bakkal tarzı dükkanların sigara satma yasağından dolayı iş yapamaz hale geleceğini ileri süren ACT liderlerinden Brooke van Velden, Yeni Zelandalılar için iyi sonuçlar doğurmayacak. Karşıyız çünkü kötü bir tasarı ve kötü bir politika, bu kadar açık ve net" dedi. "
Kademeli olarak katılaşacak yasanın "büyük bir karaborsa" yaratacağını ifade eden politikacı, "Yasaklar hiçbir zaman işe yaramaz ve her zaman istenmeyen sonuçlar doğurur" dedi.
Elektronik sigara etkilenmiyor
Yasa, Yeni Zelanda'da son dönemlerde sigaradan daha popüler hale gelen elektronik sigarayı etkilemiyor.
İstatistiklere göre ülkede 10 yıl önce yüzde 18'de bulunan sigara içen yetişkin oranı şu anda yüzde 8'e gerilemiş durumda. Fakat bu oran ülkenin yerli halkı Maorilerde yüzde 20 seviyesinde bulunuyor.
Elektronik sigaradaysa 6 yıl önce yüzde 1 olan oran şu anda yüzde 8'e ulaştı.
