ABD'nin önde gelen gazetelerinden Washington Post (WP), 6 Şubat'taki büyük depremlerde Adıyaman'da yaşanan yıkımı yazdı.
"Uyarılar yıllardır yapılıyordu. Bu şehir güçlü bir depreme karşı hazırlıksızdı. Binlerce bina risk altındaydı" ifadeleriyle başlayan haberde, yaklaşık 290 bin kişinin yaşadığı şehrin dünyadaki en aktif fay hatlarından birinin üzerinde yer aldığına dikkat çekildi.
Haberde, "afet yardım yetkililerinin tehlikenin farkında olduklarına dair kanıtlara rağmen gerekli önlemlerin alınmadığı" savunuldu.
WP'ye konuşan Adıyaman Belediye Başkanı Süleyman Kılınç, şehirdeki binaların yüzde 10'una denk gelen 3 bin ila 4 bin yapının ağır hasar aldığını söyledi.
İlçede 6 bin kişinin hayatını kaybettiği bilgisinin de paylaşıldığı haberde, şu ifadelere yer verildi:
Türk yetkililer ilk arama kurtarma çalışmalarında gecikmeler yaşandığını itiraf etti. Ancak 'yüzyılın felaketi' diye niteledikleri iki depremin ürkütücü büyüklüğüne ve çöken binaların çoğunun eski yapılar olduğuna dikkat çekerek, bu trajediyi kaçınılmaz bir şey olarak lanse ettiler
WP, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın depremde yıkılan binaların çoğunun 1999'dan önce yapıldığını söylemesine rağmen hem Adıyaman'da hem de başka bölgelerde yeni yapıların da çöktüğünü yazdı.
DAHA FAZLA OKU
- New York Times tek bir binanın dahi yıkılmadığı Erzin'i yazdı: "Burası nasıl ayakta kaldı?"
- Fransız haber ajansı AFP, "Ölümcül deprem, mayıstaki seçimlerde Erdoğan üstünde baskı oluşturdu" diye yazdı
- Wall Street Journal: Depremde aileler, asla bulunamayabilecek yakınlarının yasını tutuyor
Haberde, Adıyaman Üniversitesi'nden jeoloji mühendisi Ulaş İnan Sevimli'nin görüşlerine de yer verildi.
Sevimli, 2020'den beri belediyelerle ve afet önleme yetkilileriyle düzenlenen toplantılara katıldığını, bu görüşmelerde uzmanların, hükümet yetkililerine bölgenin ciddi tehlike altında olduğunu söylediğini öne sürdü.
"Gerekli uyarıları yapmıştık" diyen akademisyen, yetkililerin bunları dikkate almadığını iddia ederek, şunları söyledi:
Kendilerini şöyle savundular: İnsanlara sağlam değilse evlerini terk etmelerini nasıl söyleyebiliriz?
WP, AFAD'ın depremden üç ay önce yayımladığı raporda da bölgenin durumuyla ilgili uyarılara yer verildiğine işaret etti.
Haberde, uyarıların dikkate alınmamasının kamuoyunda öfke yarattığına dikkat çekilerek, şu değerlendirmeler yapıldı:
Raporlar, hükümetin depremler öncesindeki ihmallerine ilişkin ülke çapındaki bir hesaplaşmanın parçası haline geldi. Türkiye'nin en kalabalık şehri İstanbul da dahil, ülkedeki diğer fay bölgelerinde yaşayanlar arasında tedirginliğin artmasına neden oldu.
WP, depremde üç bloğu da yıkılan ve 60 kişinin öldüğü Fırat Sitesi'ndeki faciadan kurtulan yurttaşlardan Halil Yanardağ'la da görüştü. 2006'dan beri sitede oturduğunu söyleyen Yanardağ, 2020'deki Elazığ depreminde binada çatlaklar oluşmasına rağmen hiçbir yetkilinin gelip inceleme yapmadığını savundu.
Haberde, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'ne bağlı Jeofizik Mühendisleri Odası'ndan (JFMO) Osman Özdemir'in görüşlerine de yer verildi.
19 yıldır JFMO'nun Adıyaman temsilcisi olarak görev yaptığını söyleyen Özdemir, 2001'den beri şehirde yaşadığını belirterek, birçok binanın gerekli zemin etüdleri yapılmadan inşa edildiğini ileri sürdü.
Özdemir, AFAD'la 2021'de düzenlenen toplantılarda şu uyarıları yaptıklarını iddia etti:
Onlara şunu söyledik: Bu deprem gelebilir ve eski binalar buna kesinlikle dayanacak durumda değil. Yeni binalar da depreme dayansa bile ciddi hasar alacak.
WP, AFAD'ın yorum taleplerine yanıt vermediğini de bildirdi.
Haberde, Erdoğan'ın deprem bölgesinde hızla yeni binalar inşa etme vaatleri de hatırlatıldı. Cumhurbaşkanı, Adıyaman'da pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Burada yaklaşık 50 bin konut yapacağız. Mikro bölgeleme ve jeolojik etüt çalışması biten yerlerde hemen kazmayı vuruyor, inşaata başlıyoruz" demişti.
Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde 6 Şubat'ta meydana gelen iki şiddetli deprem, Türkiye ve Suriye'de 50 binden fazla kişinin ölümüne yol açtı.
Sarsıntılar Kahramanmaraş ve Adıyaman'ın yanı sıra Hatay, Gaziantep, Adana, Malatya, Diyarbakır ve Şanlıurfa'yı da etkiledi.
Erdoğan, 8 Şubat'ta yaptığı açıklamada depremden etkilenen 10 ilde üç aylığına olağanüstü hal ilan etmişti.
Independent Türkçe, Washington Post, AA