Vücutta hormon görevi gören D vitamini, kalsiyum ve fosfor gibi minerallerin emilimini ve kullanımını artırarak kemik sağlığını destekler. Bağışıklık sistemini güçlendirmeye ve vücudu enfeksiyonlara karşı korumaya yardımcı olur. Kas fonksiyonlarını düzenler ve kas gücünü arttırır. Hücrelerin normal şekilde büyümesine ve gelişmesine yardımcı olur. Sinir sistemini ve beyin fonksiyonlarını destekler.
D vitamini eksikliği kış aylarında daha sık görülüyor
D vitamini yalnızca bazı besinlerde (açık deniz lüferi, süt, yumurta sarısı vb.) ve az miktarda bulunur. D vitamini ihtiyacının yaklaşık %20’si besinlerle karşılanır. Bu nedenle tüm ihtiyaçların tek başına güçle karşılanması zordur.
İhtiyaçlarımızın %80'i güneş ışınlarının yardımıyla vücutta üretilir. D vitamini sentezi için güneş ışınlarının bazı aylarda (Mayıs-Kasım ayları arası), günün belirli saatlerinde (10:00-15:00), yüz, kollar ve deri ile doğrudan teması gerekmektedir.
Ancak çoğu durumda güneşten yararlanarak yeterli miktarda D vitamini üretmek mümkün olmuyor. Bu nedenle D vitamini eksikliği veya yetersizliği dünyada ve ülkemizde oldukça yaygın olup görülme sıklığı kış aylarında daha da artmaktadır.
D vitaminini kimler kullanmalı?
Herkesin düzenli olarak D vitamini takibi yapması veya tedaviye başlaması önerilmez. D vitamini eksikliği riski taşıyan kişilerde D vitamini düzeyleri ölçülmeli, yetersizliği veya eksikliği olanlarda tedaviye uygun dozda başlanmalıdır. D vitamini eksikliği riski yüksek olan kişiler;
- Güneşe doyamayanlar,
- Yaşlılar,
- Koyu ten rengine sahip olanlar,
- Obezite hastaları/obezite nedeniyle ameliyat olanlar,
- D vitamini metabolizmasını etkileyen ilaç kullananlar,
- Kronik böbrek yetmezliği olanlar,
- Kronik karaciğer yetmezliği olanlar,
- Sindirim sisteminde emilimi etkileyen bir hastalığı olanlar,
- Paratiroid bezi hastalığı olanlar.
- D vitaminini gereğinden fazla almamalısınız
20 ng/ml'nin (50 nmol/L) üzerindeki D vitamini düzeyi normal kabul edilir. Ancak ideal seviye 30-50 ng/ml'dir. D vitamini düzeyi 10 ila 20 ng/ml (25-50 nmol/L) arasında ise D vitamini eksikliği, 10 ng/ml (25 nmol/L) altında ise D vitamini eksikliği D vitamini eksikliğidir. Alınması gereken miktar, 19 ila 70 yaşları arasındaki kişiler için 600 IU D vitamini (kolekalsiferol), 71 yaş ve üzeri kişiler için ise 800 IU D vitamini (kolekalsiferol)'dir.
Yaşlı yetişkinlerde ve D vitamini eksikliği riski taşıyan kişilerde günlük daha yüksek D vitamini dozlarına ihtiyaç duyulabilir.Böbrek yetmezliği, karaciğer yetmezliği, hipoparatiroidizm gibi ek hastalıkları olan hastaların tedavisinde kullanılan D vitamininin formları ve dozları farklıdır. D vitamini gereğinden fazla alındığında vücuda zarar verebilir. Ayrıca D vitamini ile birlikte yeterli kalsiyum alımı da sağlanmalıdır. D vitamini eksikliği veya yetersizliğinin tedavisi mutlaka doktor tarafından yapılmalıdır.
