Bebeklerde İdrar Yolu Enfeksiyonu: Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu (İYE) ciddi bir sağlık sorunu olabilir. Medical Park Ankara Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. İrfan Serdar Arda, bu konuda önemli bilgiler verdi. Bebeklerin bağışıklık sistemleri yeterince gelişmediği için idrar yolu enfeksiyonlarının sepsise (genel vücut iltihabı) yol açabileceğini vurguluyor.
İYE Belirtileri Nelerdir?
İYE, idrarda enfeksiyona neden olan mikroorganizmaların varlığıyla kendini gösterir. Genellikle bakteriler bu tür enfeksiyonların başlıca tetikleyicisidir. İYE'nin belirtileri arasında şunlar bulunur:
- Yüksek ateş
- İştahsızlık
- Halsizlik
- Kusma
- Beslenme isteksizliği
Eğer bebekte bu belirtiler görülüyorsa, idrar yolu enfeksiyonu şüphesiyle bir uzmana başvurulması önemlidir.
Teşhis ve Tedavi
İYE teşhisi için uygun şekilde alınmış idrar kültürü gereklidir. Prof. Dr. Arda, bir çocukta İYE teşhisi konabilmesi için idrar kültüründe 10.000'den fazla bakterinin tespit edilmesi gerektiğini belirtiyor. Ardından, etkene duyarlı antibiyotik tedavisi uygulanır. Bu tedavi genellikle 7-10 gün sürer. Bebeklik çağında saptanan İYE, bağışıklık sistemi henüz yeterince gelişmediği için damar yoluyla tedavi edilmesi tavsiye edilir. Büyük çocuklarda ise ağızdan alınan antibiyotik tedavisi yeterli olabilir.
Tedavinin etkinliğini değerlendirmek için son antibiyotik alımından sonra 72 saat içinde idrar kültürünün tekrarlanması gerekebilir.
İYE'yi Tetikleyen Durumlar
Çocuklarda İYE'yi tetikleyen durumlar hakkında Prof. Dr. Arda şunları söylüyor: "Eğer bir çocuk yıl içerisinde 3 veya daha fazla kanıtlanmış İYE geçirmişse, altta yatabilecek olası böbrek, idrar yolları ve mesanenin doğumsal anormallikleri açısından mutlaka araştırılmalıdır. İYE'nin en sık nedenlerinden biri idrarın mesaneden idrar yollarına geri kaçması (vezikoüreteral reflü) ve idrar yolunda böbrekten hemen çıkış noktasında darlık (üretero-pelvik darlık) olmasıdır."
Günümüzde anne karnında yapılan rutin ultrasonografik incelemeler ile bu anormalliklerin tanısı koyulabilmektedir. Her iki durumda da idrarın yeterince boşaltılamaması, İYE'ye neden olabilir.
Böbrek Reflüsü ve Teşhisi
Bebeklerde yineleyen İYE'nin en önemli nedenlerinden biri vezikoüreteral reflüdür. Bu durum, idrar yollarının mesaneye açıldığı yerdeki kapakçık yapısının bozuk olmasından kaynaklanır. İleri derecede reflülerde idrar böbrek içine kadar çıkabilir ve zaman içinde ciddi böbrek işlev kaybına yol açabilir. Bebeklerde sık İYE öyküsü varsa, böbrek reflüsü açısından mutlaka araştırılmalıdır.
Tanı için ilaçlı mesane filmi çekilmesi gerekebilir. Düşük dereceli reflüler zaman içinde düzelebilir ve koruyucu antibiyotik tedavisiyle izlenirken, yüksek dereceli reflülerde cerrahi tedavi gerekli olabilir.
Teşhis Nasıl Konur?
Üretero-pelvik darlık tanısı hakkında da Prof. Dr. Arda şunları söylüyor: "Ultrasonografi ile böbreğin çıkışındaki pelvis kısmının ön-arka çapı ölçülerek konur. 10 mm'nin altındaki genişlemelerde aralıklı ultrasonografik izleme ihtiyaç duyulabilir. Daha büyük genişlemelerde veya izlemde küçülme olmuyorsa, böbrek işlevinin azalma derecesini değerlendirmek için sintigrafik inceleme yapılmalıdır. Eğer izlem sonuçları çap artışını ve böbrek işlevinde azalmayı gösteriyorsa, cerrahi tedavi gerekebilir."
Bebeğinizin sağlığını korumak için idrar yolu enfeksiyonlarına karşı dikkatli olmak önemlidir. (saglikliturkiye)
