Amerika Birleşik Devletleri'nin 15 Ağustos 2021'de geri çekilmesiyle Afganistan'da yönetimi ele geçiren ve kadınlara yönelik gerici politikaları nedeniyle dünyanın gündemine oturan Taliban, İran'da gözaltı sırasında öldürülen Mahsa Amini için protesto gösterileri düzenleyen kadınlara müdahale etti.
Arab News'de yer alan habere göre, Afganistan'ın başkenti Kabil'de 25 Afgan kadın, İran'da gözaltına alınması ardından uğradığı şiddet sonucu hayatını kaybeden Amini için protesto gösterisi düzenledi. İran'ın Kabil'de bulunan Büyüklelçiliği önünde protesto gösterisi düzenleyen kadınlar, "Kadın, yaşam, özgürlük!" sloganları attılar. Kadınlara yönelik gerici politikaları nedeniyle dünyanın gündemine oturan Taliban ise havaya ateş açarak kadınları dağıttı.
Taliban'ın kadınlara yönelik politikaları
Taliban, Afganistan’ın kontrolünü ele geçirdiği Ağustos 2021’den bu yana ülkeyi fiilen yönetiyor. Başlarda, kadınların ve kız çocukların haklarının korunacağına ilişkin açıklamalar yapan Taliban, bu hakları ihlal eden sistemsel ayrımcılık politikalarını devreye soktu.
Uluslararası Af Örgütü'nün "Taliban rejimi altında kadınların bir yılı" için yayınladığı raporda, Taliban'ın;
- Kadınların ve kız çocukların eğitim, çalışma ve serbest dolaşım haklarını ihlal ettiği
- Ev içi şiddetten kaçanlara yönelik koruma ve destek sistemini yok ettiği
- Kadınları ve kız çocukları ayrımcı kurallara yönelik ufak tefek ihlaller nedeniyle gözaltına aldığı
- Afganistan’ın çocuk yaşta, erken ve zorla evlilik oranlarındaki ani artışta rol oynadığı
vurgulandı.
Taliban iktidara geldiğinden beri kadınların özgürlüğünü sınırlayan onlarca yasak ve kararname çıkardı. Kadınları devlet yönetiminin üst kademelerinden uzaklaştırdı ve kız öğrencilerin orta öğretime gitmesini yasakladı. Bazı bölgelerde, kadınlar artık erkek aile üyeleri olmadan ehliyet alamıyor veya uzun mesafelerde seyahat edemiyor. Halka açık bazı parklar cinsiyete göre ayrıldı, taksicilerin başörtüsü takmayan kadınları alması yasak. Ayrıca kadınların halka açık alanlarda burka giymesi gerekiyor.
Kadın İşleri Bakanlığı Eylül 2021'de kapatıldı ve yerini Fazilet Yayma ve Ahlaksızlığı Önleme Bakanlığı aldı. Kabinenin tamamı erkeklerden oluşuyor.
Mahsa Amini olayı ve protestolar
İran'da "başörtüsü kurallarına uymadığı" 13 Eylül'de "ahlak polisi" olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alınan 22 yaşındaki Mahsa Amini, gördüğü şiddet sonrası hayatını kaybetmişti. Amini'nin ölümünün ardından başkent Tahran ve ülkenin birçok kentinde protesto gösterileri başlarken İran'daki kadınlara destek gösterileri dünyanın her yerine yayıldı.
İran devlet televizyonu gösteriler sırasında aralarında güvenlik güçlerinin de olduğu 41 kişinin hayatını kaybettiğini duyurmuştu.
Olaylar devam ederken güvenlik güçleri yargının talimatıyla, protestolara katılan ve "kamu güvenliğini tehlikeye attığı" iddia edilen göstericilere yönelik tutuklama dalgası başlatmış, bu kapsamda Gilan'da 739, Mazenderan'da 450, İlam'da 180 kişinin gözaltına alındığı açıklanmıştı.
Tahran Üniversitesi Öğrenci Birliği en az 30 öğrencinin, Tahran Gazeteciler Sendikası ise 10 gazetecinin gözaltına alındığını duyurmuştu.
Toplam gözaltı sayısının 2 binin üstünde olduğu tahmin ediliyor.
halktv.com.tr