ABD’nin önde gelen gazetelerinden Washington Post’un yazarlarından Henry Olsen, “Batılı liderler Türkiye’deki seçimlerin ertelenmesini önlemeli” dedi.
Olsen’in “Türkiye’deki depremler felaketle sonuçlandı. Başkan Erdoğan depremi bahane ederek seçimleri ertelerse felaketin boyutu artar. Batılı liderler Türkiye’deki seçimlerin ertelenmesini önlemeli” diye başlayan yazısı şöyle:
‘Erdoğan’ın iktidarda kalma şansı hayli azalabilir’
İktidarın arama kurtarma çalışmalarında epey geciktiği ve bu gecikmenin ölü sayısını artırdığı konuşulurken Erdoğan’ın iktidarda kalma şansı hayli azalabilir.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nı (AFAD) elden geçirip yandaşlarıyla doldurması Erdoğan’ı zor durumda bıraktı. Ancak başkan, müteahhitleri ve denetmenleri tutuklayıp paçayı sıyırma çabasında. Tabii tutuklamalar toplumdaki öfkeyi ne kadar yatıştırır bilinmez.
Siyasi coğrafya da Erdoğan’ı kara kara düşündürtüyor. 2018 seçiminde son depremlerin etkilediği bölgede Erdoğan’ın oy oranı yüzde 63’ün üzerindeydi. O bölgedeki Erdoğancı seçmenin oyu, hazirandaki seçimde kritik. Ancak deprem bölgesinde seçim yapmanın zorluğu ve Erdoğan karşıtı olası bir kitlesel tepki, muhalefetin yükselişini durdurmayı epey zorlaştıracak.
Türkiye’deki depremler siyasi atmosferi değiştirmekte meşhur, 1999 depremi bunun en iyi örneği. Dönemin iktidarının başa çıkamadığı deprem, 2002 seçimlerinde Erdoğan’ın iktidara gelişini kolaylaştırmıştı. Bu siyasi tarih Erdoğan’ı seçime gitme fikrinden epey soğutacak.
Destekçilerinin seçimlerin ertelenmesi yönündeki çağrıları ise endişelendirici. Erdoğan bu çağrılara olumlu ya da olumsuz bir yanıt vermedi, büyük ihtimalle sessizliğini koruyarak Türkiye ve dünya kamuoyunun nabzını yokluyor.
‘Seçimin ertelenmesi demokrasinin çöküşünü hızlandırır’
Elbette muhalefetin kazanabileceği bir seçimin ertelenmesi Türkiye’de demokrasinin çöküşünü hızlandırır ve gerilimi artırır. Ancak bu Türkiye’ye zarar vermekle kalmaz, NATO’nun hayati müttefiki Türkiye’nin iyice kutuplaşması ve otoriterleşmesi Batı’nın da işine gelmez.
ABD Başkanı Joe Biden’ın, seçimlerin zamanında yapılması için Erdoğan’ı ikna edecek kartları bulunuyor. Siyasi meseleler deprem yardımlarına asla engel olmamalı, Biden seçimler ertelenirse insani yardımların riske girebileceğini ima dahi etmemeli. Ancak ABD ve diğer kuruluşlardan gelecek ek ekonomik yardımların riske girebileceğini söyleyebilir.
Ayrıca Türkiye, ABD’den alamadığı F-35’lere ödediği 1,3 milyar doları hala geri istiyor. Türkiye, Rus yapımı S-400 hava savunma sistemini aldığından ABD F-35’leri vermiyor. Biden, seçimlerin zamanında yapılması şartıyla ödenen paranın iadesini değerlendirebilir.
‘ABD, seçimlerin zamanında yapılabilmesi için yardım etmeli’
Dahası deprem bölgesinde seçim yapılabilmesini sağlamak için yardım teklif edebilir, Yüksek Seçim Kurulu’na özgür ve adil bir seçim için ihtiyaçlarını sorabilir. Gerekirse teknik danışmanlık verir, eğitimli personel gönderir.
ABD, 2012’deki Sandy Kasırgası’nda yerle bir olan bölgelerde, bir hafta sonraki başkanlık seçimlerini zamanında yapabilmişti. Türkiye’nin de haziran seçimlerini zamanında yapabilmesine yardım edilmeli. Biden, Türkiye’nin kırılgan demokrasisini korumak için destek çıkmalı, insani yardımları sürdürmeli.
Çeviren Emre Zor
Kaynak: www.diken.com.tr
