Devlet Hava Meydanları İşletmeleri'nin (DHMİ) 2023 Faaliyet Raporu, Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri kapsamında yapılan havalimanlarına yolcu garantileri tutturulamadığı için toplam 199,7 milyon Euro (yaklaşık 6 milyar 949 milyon lira) ödeme yapıldığını ortaya koydu. CHP Genel Başkan Yardımcısı Ulaş Karasu, bu duruma tepki göstererek, tasarruf sağlamak için döviz garantili projelerin Türk Lirası'na dönüştürülmesi gerektiğini vurguladı.
Karasu: "Bu Karadelikleri Kapatın"
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ulaş Karasu, "Tasarruf etmek istiyorsanız önce, Hazine’yi ipotek altına alan bu karadelikleri kapatın. Kur garantili geçiş ücretlerini, verdiğiniz garantileri bir an önce Türk Lirası’na dönüştürün" dedi. Karasu, 2024-2026 döneminde döviz garantili projeler için yıllık ortalama kurlarla Ulaştırma Bakanlığı’nın yaklaşık 9 milyar dolar ödeme yapacağını belirtti.
Plansızlık Şirketleri Uçuruyor
DHMİ'nin 2023 yılı faaliyet raporu, yolcu garantileri nedeniyle 2023 yıl sonunda özel sektöre 199,7 milyon Euro ödeme yapıldığını gösterdi. Rapor, "Genel Müdürlüğümüzce gerçekleştirilen YİD Projelerinde verilen yolcu garantileri nedeniyle 2023 yıl sonu itibarıyla özel sektör tarafından kuruluşumuza 544,8 milyon Euro ödeme gerçekleşmiş olup garanti altı gerçekleşmeler nedeniyle özel sektöre 199,7 milyon Euro ödeme yapılmıştır" ifadelerini içeriyor.
"Önce Bu Karadelikler Kapanmalı"
"Bütçeden beş kuruş çıkmayacak" denilerek yapılan yatırımların yükünü yurttaşın sırtladığını belirten Karasu, kamuda tasarruf isteniyorsa önceliğin döviz garantili geçiş ücretlerine ve garantilere verilmesi gerektiğini söyledi. Karasu, "Esnaf işyerini siftahsız kapatırken, vatandaştan tasarruf istenirken döviz garantili projelerde geçilmeyen köprü, kullanılmayan yol, uçak inmeyen havaalanı için milyarlarca lira ödeniyor" diye konuştu.
Konu Meclis Gündeminde
Karasu, KÖİ modeli ve YİD projelerine ilişkin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun yanıtlaması talebiyle şu soruları sordu:
- 2002 yılından itibaren YİD ya da Yİ modeliyle gerçekleştirilen yatırımlar nelerdir? Bu yatırımların maliyetleri nedir?
- Havaalanı, otoyol, köprü ve tünellerin her biri için, yatırımın hizmete girdiği tarih, sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarih, işletim süresi ve araç geçiş/yolcu sayısına bağlı ödeme garantisi verilen projeler hangileridir?
- Sözleşmenin başladığı tarihten önergenin yanıtlandığı tarihe kadar verilen araç geçiş/yolcu garantileri ve gerçekleşen sayılar nedir?
- Özel sektör firmalarına verilen garantilerden doğan kamu zararı hangi kaynaktan ödenmektedir ve ne kadar ödeme yapılmıştır?
- YİD modeliyle gerçekleştirilen projelerin sözleşmelerini TL’ye çevirmek için bir çalışmanız var mı?
