Ülkelerin petrol ihracatlarını takip eden uluslararası şirketler, İran'ın 2022'nin son iki ayında ihracatta yeni zirvelere ulaştığını açıkladı. Danışmanlık ver ölçüm şirketlerine göre Tahran yönetimi, Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Çin ve Venezuela'ya yapılan sevkiyatları artıran yaptırımlarına rağmen 2023'e güçlü bir başlangıç yaptı.
Müşterilerine sektör bilgisi, finansman, hazine yönetimi, kurumsal yatırım ve uluslararası bankacılık hizmetleri sunan Amerikalı danışmanlık şirketi SVB International, İran'ın aralık ayında ham petrol ihracatının günde ortalama 1,137 milyon varil olduğunu, bu rakamın kasım ayına göre 42 bin varil arttığını ve bunun 2022'nin en yüksek rakamı olduğunu tahmin ettiklerini duyurdu.
Aynı şekilde veri istihbarat firması Kpler de, İran'ın ham petrol ihracatının kasımda günlük 1,23 milyon varille Ağustos 2022'den bu yana en yüksek seviyeye ulaştığını ve aralıkta günlük 1 milyon varilin biraz altına düşmesine rağmen Nisan 2019'daki 1,27 milyon varillik oranla neredeyse aynı seviyede olduğunu belirtti.
İran Petrol Bakanlığı Reuters'ın ihracatla ilgili yorum talebine yanıt vermezken yarı resmi Fars haber ajansı İran'ın devlet bütçesinde 1,4 milyon varillik sevkiyat hedeflediğini duyurdu.
"Biden yönetimi İran'ın petrol ihracatını Trump'a göre daha az baskıladı"
2018'de eski ABD Başkanı Donald Trump'ın İran ile 2015'te imzalanan nükleer anlaşmadan çıkması ve İran hükümetinin gelirlerini azaltacak yaptırımları uygulamaya sokması, 2018'de günde 2,5 milyon varil olan petrol ihracatının 2020'de kimi zaman 100 bin varile kadar gerilemesine neden olmuştu.
Fakat nükleer anlaşmayı canlandırmaya çalışan halefi Başkan Joe Biden döneminde ihracatın artmaya başladığı ve bazı tahminlere göre 2019'dan bu yana en yüksek seviyeye ulaştığı belirtildi.
Şirketler bu artışı Biden yönetiminin Trump'a oranla İran'ın petrol ihracatına karşı ciddi bir baskı kurmamasına bağlasa da Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adrienne Watson, yönetimin yaptırımları güçlü bir şekilde uyguladığını ve "İran'ın makroekonomik rakamlarının bunu açıkça ortaya koyduğunu" söyledi.
Watson ayrıca, "İran'ın füze ve insansız hava aracı ticaretine ve İran halkına yönelik insan hakları ihlallerine karşı yaptırım uygulamaktan çekinmedik ve çekinmeyeceğiz" dedi.
İhracat daha da artar mı?
Her ne kadar şimdilik taraflar müzakere masasına oturamamış da olsa nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılması İran'ın Güney Kore ve Avrupa gibi eski alıcılarına yeniden petrol ihracat etmesini sağlayabilir.
Fakat ABD ile İran arasındaki görüşmeler eylül ayından beri çıkmaza girmiş durumda. Bu durumun en büyük sebepleri olarak kasım ayında Tahran'ın hükümet karşıtı protestoculara uyguladığı baskı ve Rusya'ya insansız hava aracı satışı gösteriliyor.
