Irak hükümetinden bir yetkili Reuters’a yaptığı açıklamada, Türkiye'ye petrol ihracatının devamı için resmi istek gönderildiğini ve önümüzdeki birkaç saat içinde petrol akışının başlamasını beklediklerini belirtti.
Irak'ın 25 Mart'ta Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nde açtığı davayı kazanmasının ardından, IKBY’den Türkiye’ye gelen günlük 450 bin varillik petrol ihracatı durmuştu.
Bu miktar küresel günlük üretimin yüzde 0,5'i olsa da, bu durum IKBY’deki petrol şirketlerinin üretimi durdurmasına ya da petrolü kapasitesi kısıtlı depolarda tutmasına yol açmış, bu da petrol fiyatlarının artmasına sebep olmuştu.
Petrolün akışı 10 gün boyunca kesintiye uğramıştı.
Irak, Suudi Arabistan ve birkaç büyük petrol üreticisi ülkenin petrol üretimini kısacaklarını hafta sonu açıklamalarının ardından da petrol fiyatlarında yükseliş yaşandı.
Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Masrur Barzani, Twitter’dan attığı mesajda anlaşmanın geçici olduğunu, ancak “uzun zamandır süren anlaşmazlığın sona ermesi açısından mühim bir adım” atıldığını belirtti.
Reuters’a yetkililerin yaptığı açıklamaya göre anlaşma kapsamında Irak’ın sahibi olduğu Irak Petrol Pazarlama Şirketi (SOMO) petrolün ihracatından sorumlu olacak; petrol gelirleri de IKBY’nin kontrolü altındaki Irak Merkez Bankası’ndaki bir hesapta toplanacak.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı: “Tek taraflı yaptırım yok”
Irak, Türkiye’nin Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) çıkardığı petrolü Kerkük-Ceyhan ham petrol boru hattı üzerinden ithal etmesinin iki ülke arasındaki anlaşmayı ihlal ettiğini savunarak 2014 yılında tahkim davası açmıştı.
Tahkim mahkemesinin ayrıca Türkiye'nin Irak yönetimine 1,4 milyar dolar ödemesine karar verdiği aktarılmıştı.
Ancak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, tek taraflı bir tazminat ödemesinin gerçekleşmeyeceğini, iki tarafın da kabul edilen ve reddedilen talepleri olduğunu, iki tarafın da tazminat ödeyeceğini ifade etti.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, geçen hafta yaptığı açıklamada Türkiye ve Irak arasında Paris merkezli Uluslararası Ticaret Odası Tahkim Merkezi nezdinde görülen davada, Irak'ın beş talebinden dördünün reddedildiğini belirtmişti.
Bakanlık, “Türkiye'nin taleplerinin büyük çoğunluğunun kabul edilerek Irak'ın da Türkiye'ye tazminat ödemesine hükmedildiğini” bildirmişti.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, "Türkiye'ye 1,4 milyar dolar ceza verildiği" iddiasına yönelik, "Böyle bir rakamda ceza söz konusu değil. Büyük kapsamlı bir rapor var ve ona bağlı bazı yaptırımlar söz konusu. Tek taraflı yaptırım yok" dedi.
Dönmez, “Yaptırımlar, şimdi arkadaşlarımız, hukukçular tarafından değerlendiriliyor. Irak hükümetiyle aramızda zaten yürürlükte olan bir anlaşmamız var. O anlaşma, Uluslararası Tahkim Mahkemesi’nin verdiği bu rapor ve uluslararası hukuka göre, biz yapıcı bir rol oynamayı düşünüyoruz. Bunu biraz da zaman gösterecek” açıklamasında bulundu.
