İsveç ve Finlandiya, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden sonra NATO üyeliği için başvurmuştu. İki ülkenin NATO’ya girebilmesi için Türkiye dahil tüm üyelerin bunu onaylaması gerekiyor. Türkiye ve Macaristan üyeliği henüz onaylamadı.
Türkiye-İsveç ilişkileri son olarak İsveç’in Türkiye büyükelçiliği önünde Kuran yakma eylemine izin verilmesiyle gerilmiş, görüşmelere ara verilmişti.
29 Ocak’ta AKP’li gençlere konuşan Erdoğan, şunları demişti: “İcabında Finlandiya’yla ilgili farklı mesaj verebiliriz. Finlandiya’yla ilgili farklı mesajı verdiğimiz zaman İsveç şok olacak.”
Bunun üzerine Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto NATO’ya İsveç’le ayrı ayrı değil birlikte katılmayı istediklerini söyledi. Haavisto, daha önce “İsveç olmadan da NATO’ya katılmayı değerlendirmeliyiz” demişti.
‘Üzerimize düşeni yaptık’
Niinistö, Almanya’da 59’uncu Münih Güvenlik Konferansı’nda yaptığı konuşmada, Türkiye tarafından Finlandiya’nın NATO üyeliğine ilişkin olumlu açıklamalar olduğunu söyleyerek “Biz NATO’ya İsveç’le katılmak istiyoruz. Ayrı bir katılımı talep etmiyoruz” ifadelerini kullandı.
NATO’ya üyelik kararının Ankara tarafından verileceğini ve kararı beklediklerinin altını çizen Niinistö, şöyle devam etti: “NATO’ya üyeliğimiz Türkiye’nin elinde. Eğer sadece Finlandiya’yı alıyoruz derlerse bu bizim için zor bir durum olacak ama ‘Hayır başvurumuzu çekiyoruz’ mu diyeceğiz? Hayır, bunu yapamayız. Biz İsveç’le birlikte üyelik başvurusunu tamamlayarak üzerimize düşeni yaptık. Kararı vermek Türkiye’nin elinde.”
‘Temmuza kadar üye olmaları için çalışıyorum’
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de İsveç ve Finlandiya’nın Türkiye’yle imzaladıkları üçlü muhtıraların gereğini yaptıklarını savundu ve tüm müttefiklere iki ülkenin üyeliklerini onaylama çağrısı yaptığını hatırlattı.
Stoltenberg, “Önemli olan birinin diğerinden önce üye olması değil, ikisinin de bir an önce üye olması. İki ülkenin de (temmuzdaki) Vilnius Zirvesi’ne kadar üye olmalarını sağlamak için çok çalışıyorum” dedi.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine onay vermenin Türkiye’nin kararı olduğunu tekrarlayan Stoltenberg, “Türkiye’ye iki katılım protokolünü de onaylaması çağrısında bulundum. Ancak birini onaylarlarsa o zaman Finlandiya ittifakın üyesi olacak” diye konuştu.
İsveç’e destek nasıl düştü?
İsveç’te Danimarkalı-İsveçli aşırı sağcı Rasmus Paludan’ın Stockholm’deki Türkiye büyükelçiliği önünde Kuran yakma eylemine izin verilmesi Türkiye’de tepkilere yol açmıştı. Paludan 21 Ocak öğle saatlerinde büyükelçilik önünde Kuran’ı yakmıştı.
Bunun üzerine İsveç’in Ankara Büyükelçisi Staffan Herrström, Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmıştı. Savunma Bakanı Hulusi Akar, İsveç savunma Bakanı Pål Jonson’ın Türkiye ziyaretini iptal etmişti.
Öncesinde de İsveç’te Erdoğan maketiyle yapılan eyleme soruşturma açılmaması ve Today’s Zaman’ın eski genel yayın yönetmeni Bülent Keneş gibi isimlerin Türkiye iade edilmemesi ilişkilerin gerilmesine neden olmuştu.
Erdoğan da 23 Ocak’ta Paludan’ın Kuran’ı yakması sonrası İsveç’e seslenmişti: “Türkiye Cumhuriyeti’nin veyahut Müslümanların dini inancına saygı göstermiyorsanız, bizden de NATO konusunda herhangi bir destek göremeyeceksiniz.”
Kaynak: www.diken.com.tr
