Yüksek Seçim Kurulu’nun 146 sayılı kararı ile “Cumhurbaşkanı Seçiminde Cumhurbaşkanı Adaylarına Yapılacak Yardım ve Bağışlar ile Adayların Mal Bildirimine İlişkin Usul ve Esasları Gösterir Genelge”, Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre,
■ 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca adaylar, yabancı devletlerden, uluslararası kuruluşlardan, tüzel kişilerden ve Türk uyrukluğunda olmayan gerçek kişilerden bağış ve yardım alamayacak.
■ Adaylar, YSK tarafından belirlenecek adaylık başvurusu süresi içinde mal bildiriminde bulunmak zorunda olacak. Seçilen adayın mal bildirimi, seçim sonuçlarının kesinleşmesini müteakip Resmi Gazete’de yayımlanacak.
■ Her bir kişinin adaylara yapabileceği nakdi yardım miktarı, her bir tur için en yüksek devlet memuruna mali haklar kapsamında fiilen yapılmakta olan her türlü ödemelerin bir aylık brüt tutarını geçemeyecek. Alınan bağış ve yardımlar, veraset ve intikal vergisinden muaf olacak.
■ Adaylar ödünç niteliğinde para kabul edemeyecek.
Yardımlar ‘seçim hesabı’na yatacak
■ Seçimlerde şeffaflığın sağlanması amacıyla YSK tarafından belirlenecek tutarın üzerindeki nakdi yardımlar, adayların “seçim hesabı” olarak kendileri adına açtıracakları bir banka hesabına yatırılacak.
■ YSK tarafından belirlenecek tutarın altında kalan nakdi yardımlar ise makbuz karşılığında alınacak ve seçim hesabına yatırılacak. Alınan bağış ve yardımlar sadece seçim harcamalarında kullanılacak ve başka bir amaç için tahsis edilemeyecek.
■ Adaylığın kesinleşmesinden seçim sonuçlarının kesinleşmesine kadar geçen dönemde bağış ve yardımlar ile yapılan harcamalar YSK tarafından tasdik edilen listelere kaydedilecek.
Aday, YSK’ye önceden bildirmek şartıyla seçim hesapları ile gelir ve harcamalara ilişkin bilgi ve belgelerin kayda geçirilmesi ve ibrazına ilişkin hususlarda 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’na göre yetki almış meslek mensuplarından veya avukatlardan birini ya da birkaçını yetkili kılabilecek. Bu durumda, yetkilendirilen meslek mensubu, belirtilen hususların yerine getirilmemesi veya eksik yerine getirilmesinde ilgili mevzuat hükümlerine göre sorumlu tutulacak.
■ Aday tarafından verilecek mal bildiriminin usul ve esasları, adaylar tarafından kullanılacak listelerin şekil, içerik ve tasdiki, makbuzların şekil ve içeriği, bastırılması, bağış ve yardımların alınması, kayda geçirilmesi, harcanması, harcanmayan ya da bağış sınırını aşan kısmın Hazineye intikali ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar YSK tarafından belirlenecek.
■ 3628 sayılı Kanunun 5. maddesi uyarınca, bu Kanun kapsamına giren görevlilerin kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile görevliye yapılan aylık net ödemenin, ödeme yapılmayan görevlilerin ise birinci derece devlet memurlarına yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle bunların kaynakları, borçları ve sebeplerinin mal bildiriminin konusunu teşkil edecek.
Mal bildirimi için son tarih 23 Mart
Konuya ilişkin yayımlanan genelgede, 14 Mayıs Pazar günü birlikte yapılacak olan Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde, cumhurbaşkanı adaylarının yardım, bağış, mal bildirimine ilişkin usul ve esaslara ilişkin düzenlemeler yapıldı. Buna göre;
■ Siyasi partilerce gösterilecek cumhurbaşkanı adayları 23 Mart’a kadar, seçmenler tarafından gösterilecek cumhurbaşkanı adayları da 20 Mart’a kadar mal bildiriminde bulunmak zorunda olacak.
■ Adayların, kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmazları ile kendilerine aylık ödenenler, net aylık tutarının 5 katından, aylık ödenmeyenler ise Genel İdare Hizmetleri Sınıfında birinci derecenin birinci kademesindeki şube müdürüne ödenen net aylığın (19 bin 340 TL) 5 katından (96 bin 703 TL) fazla tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle, borçları ve sebepleri mal bildiriminin konusunu teşkil edecek.
■ Genelge ekinde yer alan “Mal Bildirimi Formu” tek nüsha olarak doldurulup ve tarih belirtilmek suretiyle imzalanarak adaylık başvurusu süresi içinde kapalı zarfta YSK’ye verilecek.
■ Seçilen adayın mal bildirimi, seçim sonuçlarının kesinleşmesini müteakip Resmi Gazete’de yayımlanacak.
■ Adaylar sadece nakdi yardım alabilecek, ayni yardım kabul edemeyecek.
■ Adaylar 7 bin liraya kadar olan, 7 bin TL dahil, nakdi yardımları makbuz karşılığında ve aynı gün seçim hesabına yatırmak üzere alabilecek. Bu miktarın üzerindeki nakdi yardımlar ise adayların “Seçim Hesabı” olarak açtırdıkları ve YSK’ye bildirdikleri bir banka hesabına, bağış yapan tarafından yatırılacak.
■ Yardım ve bağışlar ile harcamalar için düzenlenen belgeler, siyah veya mavi tükenmez kalem kullanılarak doldurulacak. Ayrıca bilgisayar ortamında kayıtlar tutulabilecek ve tutulan kayıtlar YSK Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı tarafından onaylanmış müteharrik yapraklı A4 kağıtlarına yazdırılabilecek.
■ Silinti ve kazıntı yapılmadan, yazı ve rakamlar okunaklı bir şekilde düzenlenecek. Hatalı belge düzenlenmesi durumunda aslına iliştirilip üzerine “İPTAL” yazılarak iptal edildikten sonra sıradaki belge düzenlenecek.
■ Yapılacak harcamaların 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen tevsik edici belgeler karşılığında yapılması esas olacak. Bununla birlikte, vergi mükellefi olmayanlara yapılan ödemeler ile karşılığında tevsik edici belge alınması mümkün olmayan durumlarda, her bir gider miktarı 7 bin lirayı aşmamak üzere genelge ekinde belirtilen şekle uygun olarak düzenlenecek gider makbuzu karşılığında harcama yapılabilecek.
■ Adayların herhangi bir matbaada bastıracakları bağış ve harcama makbuzlarının cilt, seri ve sıra numaraları ile diğer baskı işlerinde kusur bulunup bulunmadığı YSK Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı tarafından kontrol edilecek. Kontrolde hatalı olduğu görülen makbuzların yenisi bastırılacak ve sonuç bir tutanağa bağlanacak. Hatalı olanların yerine yeniden bastırılanlar tekrar kontrol edildikten sonra makbuzların tamamı YSK Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığınca tasdik edilerek adaya veya görevlendirdiği kişiye zimmetle teslim edilecek.
Tüm belgeler YSK tarafından incelenecek
■ Seçim hesapları ile bağış, yardım ve harcamalara ilişkin tüm bilgi ve belgeler ile kullanılmayan makbuz ve listeler, seçim sonuçlarının kesinleşmesini izleyen 10 gün içinde YSK’ya tutanak karşılığında teslim edilecek.
■ YSK bir ay içinde, adaylara ait seçim hesaplarını, bağışları ve harcamaları inceleyerek varsa usulsüzlükleri ve öngörülen limitlerin aşılıp aşılmadığını tespit edecek. Bu aşamada tespit edilen eksikliklerin giderilmesi amacıyla YSK tarafından adaylara 30 gün süre verilecek.
■ Alınan bağış ve yardımlardan belirtilen limiti (55 bin 598 TL) aşan miktar ile harcanmayan kısım Hazineye intikal ettirilecek. Kurul bu görevi yerine getirirken Sayıştay Başkanlığı ve gerekli görülen diğer ilgili kamu kurumlarından yardım alabilecek. YSK tarafından yapılan inceleme sonuçları kesin olup incelemenin tamamlanmasını müteakip bir ay içinde ilan edilecek.
■ Yüksek Seçim Kurulunun (YSK), Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde, yurt dışında yaşayan seçmenlerin bulundukları ülkelerde oy kullanmaları amacıyla ihtiyaç duyulan mal ve hizmet alımlarıyla seçimlerle ilgili yurt dışındaki diğer harcamalarda uygulanacak usul ve esasları belirledi.
■ Resmi Gazete’de yayımlanan YSK kararına göre, 14 Mayıs 2023 Pazar günü yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde, tüm harcamalar yurt içinde kesin ödeme, yurt dışında ön ödeme suretiyle karşılanacak.
■ Merkezde yapılacak harcamalar için YSK Seçim Hizmetleri Genel Müdürü, yurt dışında yapılacak harcamalar için ödenek gönderme belgesiyle kendisine harcama yetkisi verilen Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanı harcama yetkilisi olacak.
■ Harcama yetkilisince yazılı olarak görevlendirilen ve yapacağı harcamalar konusunda harcama yetkilisine karşı sorumlular, seçim yapılacak dış temsilciliğin türüne göre, misyon şefleri ve başkonsoloslar olarak belirlendi.
Giderler, YSK’nın tertibinden karşılanacak
■ Yurt dışında yaşayan seçmenlerin bulundukları ülkelerde oy kullanmaları amacıyla yapılması öngörülen ve kargo, kiralama, sigorta, haberleşme giderleri, hizmet alımları, mal ve sarf malzemesi alım giderleri, seçim yapılacak ülkelerdeki yasal yükümlülükler ya da yerel makamların talep edeceği diğer giderler, kur farklarından doğan giderler ile günlük ücretler YSK Başkanlığının tertibinden karşılanacak.
■ Yapılacak mal ve hizmet alımlarında, ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın kendisine ihale yetkisi verilen harcama yetkilisi mutemedi tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilecek.
■ Her bir dış temsilcilik tarafından seçim için özel olarak açılacak ve Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına bildirilecek banka hesaplarına, harcama yetkilisi mutemedi adına ön ödeme gönderilecek.
■ Ön ödemeler sadece yurt dışındaki seçim iş ve işlemleri için kullanılacak.
Ödeme şartları, ilgili ülke mevzuatına göre yapılacak
■ Harcama yetkilisi mutemedi tarafından, seçim iş ve işlemlerine ait harcamalar gerçekleştirildikten sonra ön ödeme mahsup sürelerinde, harcamalara ilişkin tüm belge ve çeviriler Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına mahsup edilmek üzere gönderilecek.
Artan tutarlar, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı ile mutabakat sağlandıktan sonra, dış temsilciliklerce konsolosluk hasılat hesabı kayıtlarına alınarak, Dışişleri Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğüne bildirilecek. Kayıtlara alınan tutarlar, Adalet Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğüne gönderilerek ön ödemelere ilişkin kayıtlar kapatılacak.
■ Yurt dışında hazırlanan sözleşmelerde bulunması gereken hususlarla ödeme şartları, sözleşmenin yapıldığı ülke mevzuatına göre yürütülecek.
■ Diplomatik muafiyetler çerçevesinde vergi iadesi alınmasına ilişkin işlemler süresinde yapılarak tahsil edilen tutarlar, dış temsilcilikler tarafından konsolosluk hasılat hesabı kayıtlarına alınarak, Dışişleri Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğüne bildirilecek.
Kaynak: www.sozcu.com.tr
